تاريخچه كانبان ( Kanban )

تاريخچه كانبان ( Kanban ):

A Japanese manufacturing system in which the supply of components is regulated by way of an instruction card sent along the production line

در سيستم توليد تويوتا به منظور حل ريشه اي مشكلات از چراههاي پنجگانه( 5 Why s )    استفاده ميشود .  آيا تاكنون شده است وقتي برايتان مشكلي بوجود مي آيد بايستيد و از خودتان 5  بار بپرسيد  : ” چرا ؟ ”          اين كاري است كه در سخن آسان است ولي در عمل مشكل .

  بطور مثال فكر كنيد يك ماشين توليدي متوقف شده است :

1-    چرا ماشين متوقف شده است ؟       چون به ماشين فشار آمده فيوز پريده

2-    چرا به ماشين فشار آمده  ؟   چون ياتاقان آن بخوبي روغنكاري نشده

3-    چرا به ياتاقان به خوبي روغنكاري نشده ؟      چون پمپ دستگاه روغنكاري خوب كار نميكند

4-    چرا پمپ خوب كار نميكند ؟  چون شفت آن سائيده شده و تلق تلق ميكند .

5-    چرا شفت سائيده شده ؟       چون صافي دستگاه نصب نشده و خرده هاي اهن وارد آن ميشوند .

در اين مثال اگر اين رويه طي نميشد ممكن بود كسي بيايد و فقط فيوز را اصلاح كند يا شفت را عوض كند ولي اين مشكل پس از چند ماه دوباره بوجود مي آيد ولي اگر صافي را  اصلاح كند مشكل براي هميشه حل شده است .

چراهاي پنجگانه منجر به خلق ايده هاي عالي در تويوتا شد:

• چرا در شركت تويوتا يك اپراتور فقط مسئول يك ماشين است در حالي كه در صنعت نساجي يك زن جوان 40  تا 50  ماشين خودكار را زير نظر دارد ؟
• پاسخ :  چون در تويوتا وقتي يك دستگاه خراب ميشود بطور اتومات متوقف نميشود . اين سوال و جواب منجر به ايده ” خودگردان سازي يا خودكار سازي هوشمند ” گرديد .
• چرا تويوتا نميتوانست درست بهنگام بسازد ؟
• پاسخ :  چون فرآيند قبلي با سرعت زيادي توليد ميكرد . اين سوال و جواب منجر به ايده ” توليد هموار ” گرديد .
• چرا تويوتا اين همه قطعه توليد ميكند ؟
• پاسخ :  چون هيچ امكاني براي جلوگيري از توليد اضافي وجود ندارد . اين سوال و جواب منجر به ايده ” كنترل ديداري ” گرديد و بر اساس اين ايده ”  سيستم كانبان ” شكل گرفت.

با تكرار چراهاي پنجگانه ،  هم علت و هم ماهيت بروز مشكل به تدريج كشف شد. راه حل يا  ”  چكونه ”  به وسيله  “1H”  نشان داده ميشود  . و بدين سان پنچ چرا  با يك چگونه برابر است .

5W = 1H

 آقاي تائيچي اونو كه پدر JIT  نيز لقب گرفته است ايده كانبان را از سوپر ماركت هاي آمريكائي گرفت و اين سيستم را در شركت تويوتا توسعه داد .

در سوپر ماركت ها ، مشتري پس از بازديد از قفسه ها كالاي مورد نياز خود را برداشت ميكرد و به صندوق مراجعه ميكند تا پول آنها را بپردازد. سپس ، كارت حاوي اطلاعات ، ميزان و نوع كالاهاي  خريداري شده ،  به واحد خريد سوپر ماركت انتقال مي يابد و اين بخش بر اساس اطلاعات مندرج در كارت ، سريعا كالاهاي جديد را جايگزين كالاهاي فروخته شده ميكنند .

اين كارت ، مشابه همان كانبان دريافت رايج در تويوتا است و كالاهايي كه در سوپر ماركت جايگزين ميشوند ،   مشابه همان موجودي قطعات و مواد اوليه در كارخانه است .

البته اگر سوپر ماركت داراي يك كارخانه توليدي هم باشد ،  علاوه بر كانبان دريافت بايد ميان فروشگاه و واحد توليد ، يك كانبان توليد هم وجود داشته باشد كه بخش توليد موظف است بر اساس دستورات مندرج در آن به توليد مقادير فروخته شده بپردازد.

سرانجام در سال 1953 سيستم سوپر ماركت را در كارگاه ماشينكاري تويوتا پياده كرد. براي اين كار از ورقه هايي استفاده كردند كه تعداد قطعات و ساير اطلاعات مربوط به امور ماشينكاري بر آنها ثبت شده بود . بعدا همين كارتها را كانبان ناميدند و در نهايت اسم اين شيوه كار سوپر ماركتي را سيستم كانبان گذاشت.

علت اين كه او به اين روش ، سيستم ميگفت اين بود كه احساس ميكرد اگر بتواند او را به خوبي پياده كند ميتواند در كارخانه تمام عمليات را يكپارچه و يا سيستماتيك كند.

 اجرا  و پياده سازي كانبان بدليل اينكه كارگران و مديران با سيستم سنتي قبلي عادت كرده بودن بسيار مشكل بود چون آنها قرار بود از توليد انبود و ايده  ”  توليد تا سرحد ممكن ”  به ايده ” توليد بهنگام ” تغيير ميكردند .

ايجاد فرهنگ اجراي كانبان و مقابله با مشكلات و صبوري و تحمل مشكلات  حدود  10 سال طول كشيد و نهايتا پس از 10 سال ( در سال 1962 )سيستم كانبان در شركت تويوتا استقرار يافت . با اينكه اين زمان به نظر طولاني بود ولي خو گرفتن به اين ايده جديد نياز به چنين زماني داشت.

بازدیدها: 0