تولید ناب
زادگاه تولید ناب در شرکت تویوتا در جزیره ناگویا در ژاپن است . نخستین پیروزی خانواده تویودا در صنعت ماشین آلات نساجی بود و در دهه 1930 به دلیل نیاز شدید دولت ، شرکت مذکور وارد صنعت وسایل نقلیه موتوری گردید در آن سالها این شرکت بامشکلاتی از قبیل بازار داخلی کوچک ، نیروی کار ثابت ، فقدان سرمایه کافی و رقبای خارجی علاقه مند به بازار ژاپن روبرو بود.
در سال 1950 ، ايجی تویودا ( Eiji Toyoda) با مهندس شرکت تا ای چی اوهنو به آمریکا سفر کرده واز شرکت اتومبیل سازی فورد بازدید به عمل آوردند و نهایتا به این نتیجه رسیدند که اصول تولید انبوه قابلیت پیاده سازی در ژاپن را ندارد و این سیستم پر ازمودا Muda (اتلاف ) است . برهمین اساس ، آنها شیوه جدید از تولید که بعدها تولید ناب نام گرفت را ایجاد کردند.
دلايل عدم امكان نسخه برداری از توليد انبوه بشرح ذيل بود :
- کوچک بودن بازار داخلی
- نياز به انواع وسيله نقليه (تنوع) ( سواري – وانت – كاميون – و … )
- عدم امکان خريد گسترده آخرين تکنولوژی غرب ( نياز به سرمايه گذاري بسيار بالا)
- وجود توليدکنندگان بزرگ خودرو در جهان ( كه علاقمند به بازار ژاپن بودند و رقابت با آنها در آن زمان و به آن شيوه امكانپذير نبود)
یک تولیدگر ناب مزایای تولید دستی و تولید انبوه را با یکدیگر تلفیق کرده و ازقیمت بالای اولی (توليد دستي) و انعطاف ناپذیری دومی (توليد انبوه) اجتناب می کند و از ماشین آلاتی استفاده می کند که هم خودکار و هم انعطاف پذیرند.
قبل از هر چيز اين سئوال مطرح مي شود، ” ناب ” چيست؟
هسته ” ناب ” در استمرار مداوم بهبود فرآيندها نهفته است
و فلسفه آن حذف كليه فعاليتهائي است كه ارزش افزوده اي ايجاد نمي كنند و اجراي آنها باعث كاهش اتلافها در سازمان مي شود. ( مشتري براي كارهاي اضافي پول پرداخت نميكند)
ماهيت توليد ناب در فشرده سازي زمان و حذف اتلافهاي موجود در فرآيند كاري سازمانها است
ناب :
يعني هر چيزي كه ناخالصي ندارد و ناخالصي ، هر چيزي بجز فرآيند يا كالاي اصلي ميباشد
نتايج حاصل از فشرده سازي زمان عبارتند از :
– افزايش بهره وري،
– افزايش توان عملياتي،
– كاهش هزينه ها،
– بهبود كيفيت
– و افزايش رضايتمندي مشتري.
تولید ناب در واقع یک فلسفه و نگرش است که درصدد حذف و از بین بردن هرفرآیند اضافی از مرحله تهیه مواد اولیه تا تولید و نهایتا فروش است که ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند.
در نگرش تولید ناب ، مونتاژگر (کارخانه اصلی ) با یک دید سیستمی با مسائل برخورد می کند. به طوری که در تلاش است که یک رابطه برد-برد (Win-Win) با کل اجزای سیستم برقرار کند. مونتاژگر ناب ، با عرضه کنندگان (Suppliers)یک رابطه نزدیک برمبنای سود معقول ایجاد می کند.
میان مدیریت و کارگران نوعی تعهد وجوددارد که مدیریت به کارگران ارزش و احترام قائل است و مسئولیتها را به آنان واگذارمی کند در مقابل ، مدیریت انتظار دارد که کارگران پاسخگوی نیازهای مختلف کارخانه باشند.
مهمترین رکن یک سیستم ناب ، ارتباط با مشتریان است که که فروشندگان شرکت ناب با ایجاد یک سیستم اطلاعاتی دقیق در صدد ایجاد یک رابطه بین کارخانه و مشتریان هستند به نحوی که کارخانه بتواند نیازهای مختلف مشتریان را دقیقا شناسایی کرده و با خلق یک محصول مناسب نیازهای مشتریان بخشهای مختلف بازار را پاسخ دهد.بنابراین در تولید ناب همه اجزای سیستم به شکلی مطلوب منتفع می شوند.
واژه توليد ناب براي توصيف تكنيكها و روشهايي بكار ميرود كه اولين بار توسط ژاپني ها درصنايع خودرو سازي (شركت تويوتا )بكار رفت .
توليد و ناب و زير مجموعه هاي آن توليد بهنگام (JIT) و سيستم كانبان خود را به موثر ترين سيستم توليدي در بسياري از صنايع معرفي كرده اند.
اولين و مهمترين نكته اينكه JIT از اجزاي يك توليد ناب است و تا اصول و پيشنيازهاي توليد ناب اجرا نشود امكان دسترسي به اين سيستم وجود ندارد. بدين منظور ( اجراي jit ) قبل از هر كاري بايد به حذف ضايعات وبهبود كيفيت جامع پرداخت و نيروي انساني را در جهت رسيدن به اين هدف آموزش داد . آموزش نيروي انساني به اين مفهوم كه پذيرش لزوم دستيابي به توليد ناب بايد به عنوان يك فرهنگ در بين تمامي مدبران و كاركنان يك مجموعه صنعتي ايجاد شود .
عبارت مرتبط با ” ناب ” ، كلمه ژاپني كايزن(Kaizen) به معني بهبود مستمر است. كايزن، متدولوژيي است كه كانون آن بهبود مستمر فرآيند مي باشد.
كايزن: يعني پيشرفت تدريجي ولي مستمر :
اهداف اصلي كايزن عبارتند از:
- كاهش اتلاف،
- بهبود كيفيت،
- كاهش زمان تحويل،
- تضمين محيط كار ايمن و
- افزايش رضايتمندي مشتري
(بطور كلي كايزن در همه زمينه ها بهبود ايجاد ميكند و همه بهبودها نهايتا به رضايت مشتري ختم ميشود)
بازدیدها: 0
